Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Opolskiej
Hélène Tysman – fortepian
Daniel Raiskin – dyrygent

W programie:
Mikołaj Rimski-Korsakow – Uwertura do opery Carska narzeczona
Sergiusz Rachmaninow – II Koncert fortepianowy c-moll op. 18
Dymitr Szostakowicz – VIII Symfonia c-moll op. 65

Koncert realizowany w ramach programu  filharmonia / ostrożnie, wciąga!!!
Program współorganizuje Instytut Muzyki i Tańca.
Realizacja programu na terenie Województwa Opolskiego została objęta honorowym patronatem Opolskiego Kuratora Oświaty 

Rimski-Korsakow, Rachmaninow i Szostakowicz. Wiele ich różniło – a łączyło nie tylko pochodzenie, ale także wyjątkowo rozwinięta u Rosjan zdolność do kreowania niezwykłych melodii. A może nie kreowania, ale zapisywania nutami tego, co w tym wielkim kraju właśnie brzmiało?

Opera Carska narzeczona jest doskonale znana w ojczyźnie jej autora, Mikołaja Rimskiego-Korsakowa. W Polsce wykonuje się jedynie jej fragmenty – koncert opierający się w całości na repertuarze rosyjskim jest więc dobrą okazją, by pochylić się nad poprzedzającą dzieło i skomponowaną w atrakcyjnym duchu dramatu historycznego Uwerturą.

Sergiusza Rachmaninowa, na podstawie jego prac można by wziąć za twórcę uczuciowego, ale silnego i niezłomnego. Pozory jednak mylą – słynny II Koncert fortepianowy c-moll op. 18 jest osobistym triumfem kompozytora nad trwającą kilka lat depresją.

VIII Symfonię c-moll op. 65 Dymitra Szostakowicza niektórzy określają poematem męki. Nie bez kozery – monumentalna, pięcioczęściowa kompozycja powstała w 1943 roku, zaledwie kilka miesięcy po zakończeniu Bitwy pod Stalingradem. Co zawierają liczne pięciolinie partytury? „Jak ktoś, kto ani razu w życiu nie był wygłodzony, nie trząsł się z zimna, nie bał się każdego odgłosu kroków za drzwiami, może rzeczywiście zrozumieć Szostakowicza, nawet gdyby bardzo się starał?” – pisze w swoim Przewodniku płytowym Janusz Łętowski, a słowa te mogłyby być odpowiedzią na powyższe pytanie.

VIII Symfonia to nie jest komfortowy utwór. Zaczyna się powoli, złowieszczo. Szostakowicz dysponując wielką orkiestrą nie boi się korzystać z niej w ograniczony sposób przez pierwszych kilka minut. Warto wejść w ten wstęp, poczuć niewygodę, by chwilę później doświadczyć cudownie przejmującej – choć znów oszczędnej w środkach – melodii. Trwające prawie pół godziny Adagio – Allegro non troppo jest jak opowieść wiekowego nestora rodu, w której historie z dalekiej przeszłości przeplatają się z bólami teraźniejszości, a czasem nawet utratą świadomości. Szalony, złowrogo cyrkowy Szostakowicz (taki, którego dobrze znamy), odzywa się znacznie później. Zupełnie inny obraz roztacza część druga, Allegretto: to od początku mocny marsz z elementami scherza. Kolejne części płynnie łączą się ze sobą, stanowiąc swoisty tryptyk – motoryczna etiuda (w której „ćwiczeniu” nachalnie przeszkadzają przerażające piski i wybuchy) przemienia się w dramatyczną passacaglię; ta zaś zmierza ku pastoralnemu w charakterze finałowi. Dopiero w tej ostatniej części pojawia się nadzieja. Daleko tu jednak do zwycięstwa – to raczej optymizm tego, który przetrwał.

(MK)

Partner cyklu:

Hélène Tysman – fortepian

New York Times nazwał ją pianistką o ciepłym dotyku i marzycielskiej wrażliwości , Daily Telegraph zachwycał się lirycznością jej wykonań, a Süddeutsche Zeitung określił jako muzyczną galaktykę. Recitale Hélène Tysman wywierają głębokie wrażenie na  publiczności oraz w gronie profesjonalistów, którzy opisują jej twórczość jako oszałamiającą (BBC News Magazine), mieszankę emocji i elokwencji (Gramophone Chopin Express), rzadką finezję i intensywność (Télérama) oraz niezwykłą interpretację (Le Figaro).

W 2010 roku, po zdobyciu I nagrody Międzynarodowego Konkursu Chopinowskiego w Darmstadt (Niemcy) oraz będąc już laureatką wielu międzynarodowych konkursów pianistycznych w Chinach, Stanach Zjednoczonych, Anglii i Niemczech, zyskała uznanie na międzynarodowej scenie muzycznej, otrzymując wyróżnienie jako finalistka i laureatka prestiżowego Międzynarodowego Konkursu Chopinowskiego w Warszawie.

Jej wykonania utworów Chopina zostały docenione przez krytyków i publiczność na całym świecie, co doprowadziło do wydania dwóch całkowicie poświęconych Chopinowi nagrań dla OehmsClassics/Naxos. Nagrania te zdobyły nagrodę Maestro francuskiego magazynu Pianiste. Tysman n agrała również dwie płyty z muzyką kameralną we współpracy z solistami Orchestre de Paris dla francuskiej wytwórni Indésens Records.

Zaproszona przez Deutschlandradio Kultur Berlin, nagrywa dla Klarthe/Harmoni Mundi program Ravela From Antics to demons, który otrzymał francuską nagrodę Arthèmes Classiques Award i został tak zrecenzowany w prasie i radiu: Płyta przesiąknięta jest od początku do końca niezwykłą wrażliwością pianistki i jej ekstremalną precyzją, to wielka artystka i wielka płyta.

Od kilku lat poszerza swoje horyzonty artystyczne współpracując z kręgami literackimi i teatralnymi, w tym z wybitnymi aktorami francuskimi, takimi jak Francis Huster, Michel Robin, Jacques Gamblin, Dominique Pinon oraz wszechstronny artysta Yanowski.

Hélène Tysman  ukończyła Konserwatorium Paryskie oraz  Hochschule w Weimarze i Hamburgu, studiowała u Pierre’a-Laurenta Aimarda, Olega Maisenberga i Grigory Gruzmana.

Koncertuje na całym świecie (Azja, Ameryka Południowa, Stany Zjednoczone, Kanada, Rosja, Afryka Północna, Bliski Wschód, Europa), regularnie zapraszana jest do udziału w różnych programach radiowych i telewizyjnych, występowała w recitalach oraz jako solistka z orkiestrami, w tym orkiestrą symfoniczną Riverside, orkiestrą symfoniczna Minnesota, Orkiestrą Narodową Walii BBC, Orkiestrą Filharmonii Warszawskiej, Orkiestrą Pasdeloup, na najbardziej znanych na świecie scenach, takich jak New York Lincoln Center i Carnegie Hall, Paris Philharmonie Hall, Frankfurt Alte Oper, Hamburg laeiszhalle, Shanghai City Theater, Cairo Opera itd.

Hélène Tysman jest laureatką fundacji Georgesa Cziffry w Senlis (Francja) oraz fundacji chopinowskiej w Hanowerze, a także beneficjentką prestiżowej fundacji Anny-Marii Moggio, a także Myry Hess w ramach koncertów w Stanach Zjednoczonych. Nagrywa dla Steinway Spirio.

Daniel Raiskin – dyrygent

Daniel Raiskin jest bez wątpienia muzykiem o wyjątkowej wrażliwości i kunszcie. Reprezentuje niknący już świat tradycji muzycznych Związku Radzieckiego, rygor i niezwykłość tamtejszych szkół dyrygentury. (David Gutman, Gramophone, 2012)

Syn wybitnego muzykologa, Daniel Raiskin, dorastał w Petersburgu. Uczęszczał do słynnego konserwatorium w swoim rodzinnym mieście i kontynuował studia w Amsterdamie oraz Freiburgu. Najpierw poświęcił się grze na skrzypcach i altówce. Do dyrygentury zainspirowało go spotkanie z wybitnym prodesorem Lewem Savichem. Ponadto uczęszczał na zajęcia z mistrzami takimi jak Mariss Jansons, Neeme Järvi, Milan Horvat, Woldemar Nelson i Jorma Panula. Raiskin, specjalizujący się w szerokim repertuarze, w swoich znakomicie opracowanych programach często wychodzi poza główny nurt muzyczny.
Począwszy od sezonu 2018/19 Daniel Raiskin będzie dyrektorem muzycznym Orkiestry Symfonicznej Winnipeg, a od 2017 roku pozostaje jest głównym dyrygentem gościnnym Belgradzkiej Orkiestry Filharmonicznej, a także partnerem artystycznym Orkiestry Kameralnej St. Michael Strings w Finlandii. W sezonie 2018/19 Daniel Raiskin wystąpi m.in. z Holenderską Orkiestrą Symfoniczną i Orquesta Clásica Santa Cecilia. Ponadto, zadebiutuje we współpracy z Orkiestrą Symfoniczną Filharmonii Petersburskiej.
Raiskin był głównym dyrygentem gościnnym Orquesta Sinfónica de Tenerife (sezon 2017/18), głównym dyrygentem Staatsorchester-Rheinische Philharmonie w Koblenz (2005-2016) oraz głównym dyrygentem Artur Rubinstein Philharmonic Orchestra w Łodzi (2008-2015).
Regularnie występuje gościnnie z m.in. z Ateńską Orkiestrą Państwową, Estońską Narodową Orkiestrą Symfoniczną, Hong Kong Sinfonietta, Islandzką Orkiestrą Symfoniczną, Japan Century Symphony Orchestra, Mariinsky Orchestra, Moskiewską Orkiestrą Symfoniczną, Narodową Orkiestrą Symfoniczną Tajwanu, NFM Wroclaw Philharmonic, Orkiestrą Narodową Belgii, Orchestre National de Lyon, Orquesta Clásica Santa Caecilia, Orquesta Sinfónica Nacional de México, Orkiestrą Filharmonii w Osace, Orkiestrą Symfoniczną RTV ze Słowenii, Orkiestrą Symfoniczną San Antonio, Orkiestrą Filharmonii Bratysławskiej, Rosyjską Państwową Akademicką Orkiestrą Symfoniczną Svetlanov, filharmonikami w Stuttgarcie oraz Szwedzką Orkiestrą Kameralną.
Występował w operze m.in. w inscenizacji Carmen w reżyserii Calixto Bieito dla holenderskiej Opera Zuid oraz w Teatrze Koblenz, gdzie dyrygował The Nose Szostakowicza. Raiskin prowadził także Orkiestrę Mińską w uznanym wykonaniu Don Giovanniego Mozarta na Festiwalu Operowym w 2011r. w St. Margarethen w Austrii.
Wśród solistów, z którymi wystąpił Daniel Raiskin są: Emanuel Ax, Nelson Freire, Martin Fröst, Alban Gerhardt, Vadim Gluzman, Natalia Gutman, Kari Kriikku, Lang Lang, Francois Leleux, Jan Lisiecki, Alexei Lubimov, Albrecht Mayer, Daniel Müller-Schott, Olli Mustonen, Steven Osborne, Julian Rachlin, Benjamin Schmid, Julian Steckel, Anna Winnicka, Julian Steckel, Anna Vinnit, Natalia Gutman, Kari Kriikku, Vadim Gluzman, Alexei lubimov, Albrecht Mayer, Daniel Müller-Schott, Olli Mustonen, Steven Osborne, Julian Rachlin, Benjamin Schmid, Julian Steckel, Anna Vinnitit.

Ostatnie nagrania, w których uczestniczył Raiskin obejmują: III Symfonię Mahlera i IV Symfonię Szostakowicza, wydane z wytwórnią AVI, obie przyjęte z uznaniem przez krytyków. Nagranie koncertów wiolonczelowych Korngolda, Blocha i Goldschmidta z Julianem Steckelem i wytwórnią AVI otrzymało w 2012 roku nagrodę Echo Klassik. Inne ostatnie projekty nagraniowe to m.in. dwa cykle Louis Glass Symphony z wytwórnią CPO, utwory wokalno-instrumentalne Lutosławskiego z wytwórnią Dux oraz nagrania utworów Alexandra Tansmana – Isaie le Prophète i Psaumes – z wytwórnią World Premiere Recordings.

więcej informacji…