Orkiestra Filharmonii Opolskiej
Łukasz Kuropaczewski – gitara
José Maria Florêncio – dyrygent

W programie:
Emmanuel Chabrier – España (7’)
Joaquín Rodrigo – Concierto de Aranjuez (23′)
Manuel de Falla – II suita z baletu Trójkątny kapelusz (12’)
Alberto Ginastera – Suita z baletu Estancia (12’)

O repertuarze:
España Chabriera to już drugie w tym sezonie dzieło Francuza (obok Symfonii hiszpańskiej Lalo), które traktuje o Hiszpanii. Niedługa rapsodia będąca kartką z podróży po Półwyspie Iberyjskim charakteryzuje się intrygującą, nieregularną rytmiką i śpiewnymi frazami – również (co nietypowe) w grupie instrumentów dętych blaszanych. Język hiszpański był za to tym ojczystym w przypadku trzech pozostałych twórców programu czerwcowego koncertu. Joaquin Rodrigo swoim słynnym Concierto de Aranjuez zdawał się podejmować próbę zaklęcia rzeczywistości. Dworskimi rytmami i melodiami osiemnastowiecznej Hiszpanii pragnął zagłuszyć dramatyczne wydarzenia z osobistego życia i paraliżujący lęk przed nieuchronnie zbliżającą się wojną, wszak Concierto datuje się na 1939 rok… Druga część wieczoru to kolej na Czajkowskiego południowej Europy: Manuel de Falla – podobnie jak autor Dziadka do orzechów – szczególnie upodobał sobie tworzenie oper i baletów. Trójkątny kapelusz łączy w sobie elementy muzyki ludowej różnych regionów Hiszpanii, jest jak podróż dookoła kraju. We wspomnianym już, znamiennym 1939 roku de Falla wyemigrował do Argentyny, skąd pochodził Alberto Ginastera – autor baletu Estancia. Ginastera był zatem kompozytorem z kręgu kultury hiszpańskojęzycznej, ale w swojej muzyce – w odróżnieniu od Rodrigo czy de Falli – wyszedł poza temperamentny folklor. Próbował swoich sił w nowoczesnych technikach kompozytorskich XX wieku takich jak klastery, aleatoryzm czy dodekafonia. Słowo estancia w argentyńskim odłamie hiszpańskiego oznacza ranczo, a libretto baletu opowiada o burzliwej historii miłosnej chłopaka z miasta i początkowo nieprzekonanej do niego córki gaucho, czyli południowoamerykańskiego kowboja.

A to ciekawostka!
Ginastera napisał balet Estancia na zamówienie Lincolna Kirsteina, amerykańskiego impresario baletowego. Sytuacja wojenna doprowadziła jednak do rozwiązania zespołu tanecznego American Ballet Caravan w 1942 roku, zanim doszło do premiery baletu. Aby muzyka w ogóle mogła zaistnieć, kompozytor wyodrębnił z partytury cztery fragmenty, które do dziś funkcjonują jako popularna suita orkiestrowa. Dzieło w pierwotnie zaplanowanej formie – z baletową choreografią – wykonano dopiero dekadę później.

Łukasz Kuropaczewski – gitara

Urodził się w 1981 roku w Gnieźnie, mieszkał w Strzałkowie. Naukę gry na gitarze rozpoczął w wieku 10 lat w Słupcy i Koninie. Jest absolwentem Akademii Muzycznej we Wrocławiu w klasie prof. Piotra Zaleskiego. W 2003 roku rozpoczął studia w klasie Maestro Manuela Barrueco w Peabody Conservatory of the Johns Hopkins University w Baltimore, USA, które ukończył w 2008 roku.

Występował z recitalami w Polsce, Rosji, Białorusi, Czechach, Słowacji, Bułgarii, Niemczech, Francji, Anglii, Hiszpanii, na Islandii, Węgrzech, Serbii, Kosowie, w Grecji, na Wyspach Kanaryjskich, w Japonii, Chinach, Kanadzie, USA, Meksyku oraz Panamie. Występował w najważniejszych salach koncertowych świata: Royal Festival Hall w Londynie, Concertgebouw w Amsterdamie, Sali im. P. Czajkowskiego w Moskwie czy Carnegie Hall w Nowym Jorku.

Często występuje jako kameralista – m.in. z  Orion String Quartet (USA), Avim Avitalem (Izrael), Chen Reiss (Izrael), Richardem Galliano (Francja).

Kuropaczewski jest wziętym wykładowcą gitary. Prowadzi kursy i lekcje mistrzowskie podczas wielu festiwali gitarowych w Europie oraz na Uniwersytetach w Europie i obu Amerykach. W latach 2007-2010 był wykładowcą University of Pennsylvania w Filadelfii, od 2008 roku jest wykładowcą Akademii Muzycznej w Poznaniu (na stanowisku prof. AMP), a w 2018 roku wygrał konkurs na profesurę w Kunstuniversitat w Graz, w Austrii, gdzie obecnie pracuje na stanowisku profesora.

Nagrał pięć płyt kompaktowych. Trzy ostatnie (Polish Music, Aqua e Vinho i Nocturnal) otrzymały nominacje do Nagrody Fryderyk w kategoriach: Najwybitniejszy Album – Muzyka Polska, Najwybitniejszy Album – Muzyka Kameralna, Najwybitniejszy Album – Recital Solowy.

Kuropaczewski dokonał wielu premier polskich i światowych takich kompozytorów, jak: A. Tansman (Hommage a de Falla – z orkiestrą Amadeus w 2010 roku w Łodzi, Petit Concerto w 2015 roku w Poznaniu), K. Meyer (Concerto – z orkiestrą Amadeus w 2010 roku w Gnieźnie i Poznaniu, Triptych Sonata w 2015 roku – Caramoor Festival w Nowym Jorku, USA), A. Gilardino (Jerusalem Concerto, wraz z A. Avitalem w 2014 roku w Gnieźnie i Poznaniu), M. Neikrug (Acequias Quintet z Orion String Quartet w 2015 roku podczas Santa Fe Chamber Music Festival w Santa Fe, USA), Mikołaj Górecki (Arioso e Furioso – z orkiestra Aukso w 2014 roku podczas Śląskiej Jesieni Gitarowej w Tychach).

W ostatnich sezonach artystycznych artysta występował w Polsce, Rosji, Niemczech, Belgii, Chorwacji, USA, Kanadzie, Meksyku, Panamie, Puerto Rico, Kosowie, oraz w Chinach. Dokonał premier światowych kompozycji A. Gilardino (Letters to Fryderyk Sonata), oraz M. Neikruga (Three Pieces for Guitar), a także gitarowej wersji Koncertu Altówkowego K. Pendereckiego wraz z Orkiestrą Sinfonia Varsovia pod batutą Maximiano Valdesa oraz z Orquesta Sinfonica de Santiago w Chile. Wraz z Baltimore Symphony Orchestra pod dyrekcją Marin Alsop wykonał słynne Concierto de Aranjuez J. Rodrigo.

Ankieta

Moje ulubione miejsce na ziemi to

Puszczykowo, w którym mieszkam. Niesamowite miejsce pełne zieleni, w otulinie Wielkopolskiego Parku Narodowego.

Gdybym nie był muzykiem, pewnie byłbym

Kucharzem! Kocham gotować, podróże są dla mnie ogromną inspiracją miedzy innymi dzięki kuchni, którą poznaję i potem staram się odtworzyć w domu.

Za największy sukces artystyczny uważam

Myślę, że jest jeszcze przede mną. Cieszę się ze wszystkiego, co robię. Kocham swoją pracę i trudno mi jest wskazać ten najważniejszy sukces.

Człowiek, którego podziwiam

Ta lista jest ogromna! Inspirują mnie ludzie, dzięki nim się rozwijam. Każde spotkanie traktuję jako lekcję. Najwięcej w muzyce nauczyłem się od innych, z którymi grałem.

Co lubię czytać

Kocham książki przyrodnicze! Ale ze względu na to, że jestem tatą dwóch chłopców, 3 i 6 latka, to teraz czytam z nimi. Ostatnio trzecią  już część Harry’ego Pottera.

Kompozycja, która jest dla mnie szczególnie ważna

Znowu mam kłopot, by wskazać tę jedną. Jest ich wiele. Bardzo mi zależy, by pozyskać dla gitary nowy repertuar, dlatego ciągle współpracuję z kompozytorami i zamawiam nowe kompozycje. Fascynują mnie utwory na gitarę pisane przez kompozytorów, którzy na gitarze nie grają.

José Maria Florêncio – dyrygent

Jedna z czołowych postaci polskiego świata muzycznego, muzyk ze znaczącą karierą międzynarodową. Pochodzi z Brazylii, a od 1985 roku mieszka na stałe w Polsce.

Edukację muzyczną rozpoczął w swoim rodzinnym mieście Fortaleza, kontynuował ją na Uniwersytecie Minas Gerais w Belo Horizonte, a następnie uzupełniał na wielu kursach mistrzowskich w swoim kraju jak i poza nim m.in. w nowojorskiej The Juilliard School of Music i Musikhochschule w Wiedniu. W warszawskiej Akademii Muzycznej im. Fryderyka Chopina z wyróżnieniem ukończył studia na Wydziale Kompozycji, Dyrygentury i Teorii Muzyki w klasie dyrygentury Henryka Czyża.

Sprawował funkcje: dyrygenta Teatru Wielkiego w Łodzi i Teatru Wielkiego w Warszawie -Opera Narodowa, dyrektora muzycznego Opery Wrocławskiej, Teatru Wielkiego w Poznaniu i Opery Bałtyckiej w Gdańsku, dyrektora naczelnego i artystycznego Orkiestry i Chóru PRiTV w Krakowie i Filharmonii Poznańskiej, Maestro Titular Orquestra Sinfônica do Theatro Municipal de São Paulo, oraz szefa-dyrygenta Capelli Bydgostiensis w Filharmonii Pomorskiej w Bydgoszczy. Gościnnie współpracował niemal ze wszystkimi instytucjami muzycznymi w Polsce oraz ze znaczącymi instytucjami w 28 krajach.

Imponujący zarys kariery artystycznej połączony z wyjątkową wszechstronność artysty, zaowocował licznymi koncertami, a także przygotowaniem wielu spektakli operowych, baletowych, operetkowych, musicalowych, nagrań płytowych, archiwalnych i telewizyjnych, a także udziałem w festiwalach. Oprócz tego arysta prowadzi także działalność pedagogiczną.

Programy koncertów i nagrań obejmują repertuar, który sięga od baroku do muzyki najnowszej z udziałem największych nazwisk solistów w kraju i z zagranicy.

Pod jego batutą zainscenizowano takie dzieła operowe (niektóre wielokrotnie) jak: Czarodziejski flet,  Don Giovanni, Wesele Figara W.A. Mozarta; La Traviatta, Nabucco, Rigoletto, Makbet, Ernani, Don Carlo, Moc Przeznaczenia, Trubadur, Aida G. Verdiego; Salome i Ariadne na Naxos R. Straussa; Madamme Butterfly i Tosca G. Puciniego; Cyrulik Sewilski, Turek we Wloszech i Kopciuszek G. Rossiniego; Córka Pułku i Don Pasquale G. Donizettiego; Werther i Thais J. Massneta; Norma V. Belliniego; Cavalleria Rusticana P. Mascangi; Poławiacze Pereł i Carmen G. Bizeta; Borys Godunov M. Mussorgskiego; Eugeniusz Oniegin P. Czajkowskiego; Gwałt na Lukrecji B. Brittena oraz światowe prapremiery oper: Elektra M. Theodorakisa dla Theatre Municipal w Luksemburgu, Tides and waves J. Bruzdowicz na inauguracji Olimpiady w Barcelonie i Olga J. Antunes’a dla Theatro Municipal w São Paulo.

Z muzyki musicalowej zrealizował: Jesus Christ Superstar i Skrzypek na dachu, a z tytułów operetkowych Baron Cyganski J. Straussa. Z repertuaru baletowego zrealizował i poprowadził m.in. Dziadka do orzechów, Śpiąca królewna, Jezioro Łabędzie P. Czajkowskiego; Don Kichot A. Minkusa; Córka źle strzeżona Rossini/Harold;  Święto Wiosny I. Strawinskiego; Scheherezade M.R. Korsakova; L’apres mi di d’un faune C. Debussy’ego; Grek Zorba M. Theodorakisa; oraz światowa prapremiera Brazyljiczyka w Paryżu Offenbach/Malecki spośród wielu innych wieczorów baletowych z wieloma pozycjami różnych autorów w jednym programie.

Aktywność nagraniowa obejmuje 18 płyt i ponad 300 tytułów nagranych dla Polskiego Radia oraz wiele nagrań dla telewizji w Polsce i za granicą.

Obecnie jest wykładowcą Akademii Muzycznej w Poznaniu, gdzie prowadzi klasę dyrygentury, a na Uniwersytecie Gdańskim prowadzi fakultet z zarządzania teatrem operowym. JMF poprowadził kursy mistrzowskie w kilku Polskich uczelniach muzycznych. Na arenie międzynarodowej może szczycić się, że był pierwszym w stusześćdziesięcioletniej historii Konserwatorium Moskiewskiego zaproszonym dyrygentem z Polski, do poprowadzenia kursów mistrzowskich z zakresu dyrygentury oraz uroczystego koncertu z repertuarem polskim i brazylijskim w programie. W ten sposób José M. Florêncio znalazł się w grupie tak wybitnych osobowości świata muzyki jak sir Georg Solti czy Mścisław Rostropowicz.

José Maria Florêncio jest także laureatem wielu nagród i odznaczeń. Ostatnio został uhonorowany medalem Gloria Artis za zasługi dla kultury Polskiej nadanym przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Maestro jest także Konsulem Honorowym Republiki Federalnej Brazylii w Polsce.

Ankieta

Moje ulubione miejsce na ziemi to

Miejsce, w którym w danym momencie się znajduję.

Gdybym nie był muzykiem, pewnie byłbym

Nie było i nie ma innej opcji – zdecydowałem, że będę dyrygentem europejskim w wieku 7 lat.

Za największy sukces artystyczny uważam

Liczne rozmowy z artystami i słuchaczami, dla których jeden z wykonywanych przeze mnie utworów okazał się wyjątkowy.

Człowiek, którego podziwiam

Moją Matkę.

Co lubię czytać

O mistycyzmie, historii, zakonach rycerskich … raczej o wszystkim oprócz muzyki.

Kompozycja, która jest dla mnie szczególnie ważna

Partytura, którą mam w tej chwili na pulpicie.